پرونده ای برای ترانه های آلبوم بنیامین 93

 آلبوم بنیامین 93 در چند ماه پس از انتشارش با واکنش های عجیب و غریب 

و در برخی موارد مغرضانه نیزروبرو شد ، این واکنش ها از ایراد فنی گرفتن ناسراینده ها به ترانه های 

فرید احمدی آغاز و تا تکراری بودن و حداقل شبیه به هم بودن خط ملودی های بنیامین و در گاهی اوقات 

نیز پا را فراتر گذاشته و از گریز های ریزبینانه نیما وارسته به تکرر در تنظیم ها کشیده شد .

از آنجایی که بنده به عنوان نگارنده ی مطلب اطلاعات جامعی در مورد ملودی و تنظیم ندارم ترجیح می دهم

از اظهار نظر در این موارد بپرهیزم و به بخش ترانه های آلبوم بپردازم که به واقع می توان مدعی شد

که این ترانه ها یک سر و گردن بالاتر از ترانه های آلبوم های 85 و 88 بوده است که به تفصیل

در این باره خواهم نوشت .

ترک اول این آلبوم "قهوه " که با ساختار فضاهای حقیقی در ترانه و استفاده ی به جا و استادانه ی

آرایه های ادبی راه هرگونه نقد ادبی را حتی برای سخت ترین منتقدان ترانه بسته است . همانطور

که پیشتر هم شاهد این گونه ترانه ها از فرید احمدی بودیم استفاده از کلماتی مرتبط به هم و

جریان ساز در کلیت ترانه که باعث تحکم خطوط افقی و عمودی ترانه می شود و از هر

نوع سردرگمی مخاطب در مقابل احساساتش جلوگیری می کند ، همانطور که شاهد بودیم ،

این قطعه جزء ترک های هیت ( مردمی ) آلبوم 93 بود

قطعه دوم قطعه ی " جادوگر گیسو " قطعه ای به جا مانده از آلبوم ؛ با اینکه از تولید این

قطعه چیزی بالغ بر 8 سال می گذرد کوچکترین گرد کهنگی بر کلام و موسیقی این قطعه

ننشسته است و جزء قطعاتی ست که توانسته تحسین همگان حتی منتقدان شخص

" فرید احمدی " بر انگیزد .

اما قطعه ی سوم این آلبوم به نام " مدار " که بسیار هم مورد بحث و انتقاد قرار گرفت مبنی

بر اینکه " فرید احمدی از آن سمت بام نوآوری افتاده و با ساختن کلمات جدید و بی معنی

سعی در مبدع نشان دادن خود در عرصه ی ترانه دارد و بدون توجه به سخیف و هجو

و بی معنا بودن کلماتی همچون ( می عشقمو ) و .... ادبیات و ترانه سرایی را به سمت

مصرف گرایی می کشاند "

اما اگر همین دوستان ترانه نویس و منتقد کمی به جای باد به غبغب انداختن و اظهار فضل کردن

در مورد مسائلی که اطلاعی از آن ندارند کمی به مطالعه ی ادیبات کهن ایران می پرداختند

متوجه می شدند کلماتی از این دست (استفاده از آرایه اشتقاق* ) نه تنها جدید نیست بلکه جزئی

از ادبیات کهن ایران زمین بوده است :

به طور مثال " طرزی افشار " در جایی می گوید (( با من دلخسته ای دلدار ، جنگیدن چرا /

تو غزال گلشن حُسنی " پلنگیدن " چرا / با مسلمانان مسکین " کافریدن " بهر چه ؟ /

با گرفتاران مستضعف ، " فرنگیدن " چرا ))

یا در جایی دیگر می گوید : اهل عجب و ریا " دماغیدند " / من " فقیریدم و حقیریدم " /

هرگز از کس نخواستم چیزی / گر" قلیلیدم " ار " کثیریدم " ....

و ده ها مثال دیگر که آوردنش در این مقال نمی گنجد .، پس آنچه می بینیم این است که

احمدی نه تنها واژه های سخیف و هجو وارد ادبیات نکرده است ، که به نوعی بین ادبیات

کهن و زبان ترانه ی امروز آشتی برقرار کرده و به نوعی نسل ترانه نویس جوان و گاهاً

پر مدعا را با صنعت های ادبی فراموش شده آشنا کرده است .

قطعه 4 آلبوم ( دوباره چشمات ) نیز مطابق با خاصیت کلامی فرید احمدی با به تصویر کشیدن

موضوعات حقیقی به زبان ساده اثری با امضای فرید احمدی خلق نموده است ...

( کاری که با رعایت انصاف باید اعتراف کنیم که از هر کسی ساخته نیست ) . ترانه های

" هفته ی عشق " و " آشوب " که پیشتر از این در قالب تک آهنگ منتشر شده بوده و

بازتاب های مثبتش را نیز از مخاطب گرفته و نیازی به گزافه گویی درباره ی ترانه هایش

نیست .

به عقیده ی نگارنده در قطعات عشق داغ من و فقط شبیه خودتی نیز ترانه سرا با صلابت

کامل امضای خود را پای اثر بر جا گذاشته ( به هر حال آنچه باعث تمایز ترانه های

فرید احمدی نسبت به دیگر ترانه سرا ها می شود سهل و ممتنع بودن ترانه هایش و

همچنین استفاده ی به جا از مفاهیم حقیقی در کنار پر و بال دادن به افکار شاعرانه است .

در این سالها ثابت شده در این سبک فرید احمدی با اختلاف فاحشی از دیگر همکارانش

در صدر ترانه سراها ایستاده )

هشتمین قطعه ی این آلبوم قطعه ی ( یه خونه ) هست که اشاره مستقیمی دارد به تراژدی

غمناکی که سال گذشته نه تنها بنیامین را بلکه خیلی از غریبه و آشنا های دور و نزدیک

را هم در بلندترین شب سال به سوگ نشاند . هر چند که این ترانه تنها ترانه ای است که

بتوان در " ورس " آخر آن ( بند آخر ) ایراداتی را به کلام وارد دانست اما با توجه به

شرایط به غمناک به پایان رسیدن ترانه و احساس جاری در کلمات می توان این ایرادات

را نا دیده گرفت .

قطعه ی " گل یاس 2 " آلبوم 93 هم قطعه ای کنار گذاشته شده از آلبوم 88 بوده که به

یقین اگر در زمان مناسب خودش عرضه می شد می توانست یکی از ماندگارترین ترانه های

فرید احمدی باشد . اما با این همه هنوز هم این آهنگ جز برترین قطعات آلبوم محسوب

می شود خصوصا تسلط کامل بنیامین بهادری در اجرای قسمتهای عربی تِرَک جذابیت

این آهنگ را چندین برابر کرده .

ترانه آخر این آلبوم " عشق در روز قیامت " است که به نوعی رنسانس تکامل یافته ی

فرید احمدی به آلبوم " 85" و قطعه ی" ترانه واژه ها " ست .

اما... ترانه ی " دست نگه دار " برگ برنده ی احمدی در این آلبوم است ، استفاده ی

یکی از معروف ترین ابیات حضرت سعدی به عنوان تضمین در ابتدای این ترانه یکی

دیگر از توانایی های فرید احمدی در به تحریر در آوردن ابیاتی در امتداد شاخص ترین

اشعار ادبیات کهن با همان مولفه های کمی و کیفی را به رخ می کشد . هر چند که این

بار اولی نبود که فرید احمدی چنین هنرنمایی هایی می کرد و پیشتر هم در ترانه خط سوم

بنیامین بهادری شاهد چنین کاری از ایشان بودیم .

در پایان از تمام دوستانی که داعیه منتقد بودن را دارند عاجزانه درخواست دارم پیش از

اینکه قلم به دست گرفته و اساتیدشان را با تیزی قلمشان سلاخی کنند ، ابتدا کمی مطالعه نموده

و کمی به دانش فنی ادبیاتشان بیفزایند و سپس اگر باز انتقاد را جایز دیدند قلم به دست شوند .